Oto jak na tamten moment wyglądał wykres wskaźnika PMI:
Niemal 9 lat temu w 2014 r. w ramach tego wpisu, po raz pierwszy na tym blogu opisaliśmy strategię inwestycyjną Charlesa Kirkpatricka.
4,5 roku później w roku 2019 sprawdziliśmy jak strategia ta radzi sobie na nieznanych wcześniej danych i okazało się, że całkiem dobrze, zyskując średnio rocznie +7,1% w okresie gdy WIG zyskiwał +4,0%.
Nieco ponad rok temu, w sierpniu 2022 r., w trakcie gdy bessa była codziennością, w ramach tego wpisu na podstawie wskaźnika mierzącego odsetek krajów z rosnącą pewnością biznesową ICI, powstała prognoza mówiąca, że: "spadki zakończą się w pierwszym kwartale 2023 r.". Dziś z perspektywy czasu wiemy już jak potoczyła się przyszłość:
4 miesiące temu, w ramach tego wpisu, padł szacunek mówiący, że za 4 miesiące spodziewamy się pojawienia sygnału na wskaźniku mierzącym odsetek spółek wypłacających wysoką dywidendę na GPW. Sygnał ten miałby być pro-wzrostowym sygnałem wyznaczającym połowę hossy. Dziś mijają wspomniane 4 miesiące od tamtego wpisu, co oznacza, że to dobry moment, aby spojrzeć na ile tamta prognoza jest w mocy.
Realna gospodarka polski przeżywa aktualnie kiepski okres. Dobrze odzwierciedla to wykres dynamiki r/r PKB polski:
M1 vs M3 to wskaźnik mówiący o tym jaki odsetek pieniędzy znajdujących się w gospodarce przyjmuje w danym momencie postać "szybkiego" pieniądza. Szybki oznacza tu wszelkiego rodzaju sposoby na przechowywanie go w sposób pozwalający na sprawne wydanie go czyli np. gotówka, konta rozliczeniowe, krótkoterminowe lokaty itp.
10 miesięcy temu, w grudniu 2022 r. w ramach tego wpisu, powstała pro-wzrostowa prognoza oparta na obserwacji, mówiącej że w sytuacjach analogicznych do tej, która miała miejsce na rynku w tamtym momencie: "W najgorszym historycznym scenariuszu, indeks sWIG80 w ciągu kolejnego 1,5 roku zyskiwał +20%.".
I rzeczywiście dalsze losy GPW, po tej obserwacji, potoczyły się wyraźnie wzrostowo:
Niemiecki Instytut Badań Ekonomicznych (Ifo) co miesiąc bada koniunkturę tamtejszej gospodarki. Jako, że Niemcy są naszym głównym partnerem handlowym, problemy w ich gospodarce łatwo mogą rozlewać się na naszą. Dziś przyjrzymy się wskaźnikowi koniunktury w niemieckim przemyślę i na jego podstawie spróbujemy oszacować przyszłe zachowanie polskiej giełdy.
Oto surowy wykres koniunktury w przemyśle za ostatnie 28 lat:
14 miesięcy temu (w czerwcu 2022 r.), w czasie gdy na rynkach panowała długoterminowa bessa, na podstawie analizy zachowania cykliczności zmian ceny akcji PKO Banku Polskiego, padła prognoza mówiąca, że ten stan zbliża się ku końcowi i w perspektywie kilku miesięcy czeka nas rozpoczęcie hossy na GPW.
6 miesięcy później (w grudniu 2022 r.), na podstawie tego samego wskaźnika, pojawiła się informacja potwierdzająca, że hossa, na którą czekaliśmy już się rozpoczęła.
Kolejne 4 miesiące później (w kwietniu 2023 r.), znów w oparciu o ten sam wskaźnik, pojawił się ten szacunek, mówiący że znajdujemy się mniej więcej w 30% czasu trwania hossy.
Oto jak momenty pojawienia się tych artykułów wkomponowują się w wykres zachowania naszej giełdy:
Niecałe 10 miesięcy temu, w październiku 2022 r. kondycja naszej giełdy była marna. Trwał na niej kilkunastomiesięczny wyraźny trend spadkowy. W takim otoczeniu powstał ten artykuł, który na podstawie zbliżającej się do szczytu, liczby nowych dołków na spółkach, szacował, że zbliża się odwrócenie tego trendu. I rzeczywiście formalny sygnał pro-wzrostowy pojawił się zaledwie 2 miesiące później:
Ostatnie 10 miesięcy na giełdzie to wyraźna hossa trwająca nie tylko u nas, ale również w USA czy Zachodniej Europie. Moment synchronizacji rozpoczęcia tej ogólnoświatowej hossy dobrze widać po zestawieniu ze sobą kilku indeksów. Poniżej zestawienie zachowania giełdy niemieckiej, amerykańskiej i polskiej (przekrój indeksów):
Niemal 3 lata temu, w ramach tego wpisu opisywałem metodę szacowania najlepszego momentu na kupno mieszkania. Opierała się ona między innymi o korelację pomiędzy cenami nieruchomości i bezrobociem. Wniosek był taki, że mieszkania najlepiej kupować wtedy kiedy bezrobocie jest w okolicach szczytu.
Aby nie musieć zgadywać czy to już szczyt na bezrobociu czy jeszcze nie, zaproponowałem kryterium czasowe, które mówiło, że dobry moment na kupno mieszkania przychodzi wtedy gdy bezrobocie znajduje się w długoterminowym trendzie wzrostowym od ok. 5 lat. Takie momenty w ciągu ostatnich kilkunastu lat były dwa:
Pięć miesięcy temu, w styczniu 2023r. powstał ten wpis szacujący, że za rok indeks sWIG80 będzie znajdował się wyżej niż w tamtym momencie. Prognoza ta powstała w oparciu o to jak duży odsetek spółek z GPW wypłacał w danym momencie wysokie dywidendy (Za "wysoką" dywidendę uznajemy tu taką, której stopa w momencie wypłaty przekraczała 5% ceny akcji).
I rzeczywiście od tamtej pory nasza giełda, reprezentowana przez sWIG80, znajduje się w trendzie wzrostowym:
Kiedy niemal 13 lat temu po raz pierwszy wykorzystałem na tym blogu ideę stworzenia agregatu Indeksów Wskaźników Wyprzedzających dla poszczególnych państw świata, nie wiedziałem z góry, że pomysł ten pozwoli przewidzieć bessę, która nadeszła rok później w 2011 r.
Był to okres, w którym łączna liczba historycznych sygnałów synchronizacji różnych wskaźników makroekonomicznych nie przekraczała 4-5. Powód takiego stanu rzeczy był prosty. Nasza giełda jest relatywnie młoda (w obecnej formie działa od 1991 r., a sensowne dane są dostępne od 1995 r.), co oznacza, że w okolicach 2010 r. mieliśmy za sobą dopiero 4 pełne standardowe cykle hossa-bessa. Przyjmując 1 sygnał synchronizacji na każdy 1 pełen cykl otrzymywaliśmy wartość właśnie w okolicach 4.
5 lat temu, w czerwcu 2018 r. na rynku od kilku miesięcy panowały spadki. W tamtym okresie, na podstawie zmian w dynamice obrotów detalicznych w Polsce, w ramach tego wpisu, powstała prognoza mówiąca, że rozpoczęcia kolejnej hossy spodziewamy się za ok. 8 miesięcy tj. w pierwszym kwartale 2019 r.
Dziś z perspektywy czasu wiemy już jak potoczyły się dalsze losy naszej giełdy. Oto one:
1,5 roku temu, w listopadzie 2021 r. w ramach tego wpisu, na podstawie obserwacji spadającego odsetka spółek zdolnych do wyraźnego poprawienia zysku netto, powstała prognoza mówiąca, że czeka nas bessa.
Dziś z perspektywy czasu wiemy już jak potoczyły się dalsze losy naszej giełdy:
Półtora roku temu, w listopadzie 2021 r. w ramach wpisu: "Zgoda na nadejście bessy została podpisana" powstała prognoza nadejścia spadków, której esencją były słowa: "W ciągu ostatnich 25 lat tak szybko rosnąca inflacja cen producentów jak obecnie zawsze (5 na 5 sytuacji) przekładała się na nadejście bessy".
Kolejny rok rzeczywiście przyniósł pełnoprawną bessę, która przyniosła spadki przekraczające 20%:
Ponad 3 lata temu, w lutym 2020 r. na podstawie spojrzenia na zachowanie dynamiki jednego z najpopularniejszych wskaźników analizy fundamentalnej (C/WK) powstała ta prognoza, mówiąca, że: "Waga dotychczasowych dołków się potwierdziła. C/WK ma pro-wzrostowe nastawienie na przyszłość. Za 9 miesięcy sWIG80, będzie wyżej niż obecnie".
Od tamtego momentu minęło już na tyle dużo czasu, że bez problemu możemy dziś zweryfikować skuteczność tamtych szacunków. Oto jak potoczył się dalsze losy giełdy:
4 miesiące temu, w grudniu 2022 r., w ramach tego wpisu, jeden z najprostszych w konstrukcji wskaźnik makroekonomiczny, oparty na przebiciu poziomu 0% przez roczną dynamikę kursu akcji spółki PKO BP, zapowiedział, że czekają nas wzrosty. I rzeczywiście, od tamtego czasu szeroki rynek (sWIG80) wzrósł o ok. +20%.
Niemal rok temu w maju 2022 r. na podstawie ESI Growing Countries powstała dość konkretna prognoza mówiąca, że wskaźnik ten: "przestał uważać, że jest zbyt wcześnie na spadki i w pełni popiera ich nadejście". Oto jak potoczyły się dalsze losy naszej giełdy (sWIG80) w kolejnych miesiącach:
GUS regularnie zbiera informacje o nastrojach biznesowych w realnych przedsiębiorstwach. Oto wykres przedstawiający jak wskaźnik ten kształtował się na przestrzeni ostatnich ponad 20 lat:
Bilans handlowy to liczba, mówiąca o tym, o ile więcej dany kraj sprzedaje za granicę (towarów / usług) niż zza niej kupuje. W uproszczeniu, każdy kraj chciałby mieć jak największy bilans handlowy, który oznaczałby, że reszta świata chętnie korzysta z jego dóbr. Jednocześnie musimy pamiętać, że jest to gra o sumie zerowej, co oznacza, że mój dodatni bilans jest ujemnym bilansem mojego sąsiada.
W kwietniu 2022 r. na podstawie ilości "szybkiego pieniądza" w gospodarce, powstała ta prognoza, mówiąca, żeby nastawić się na kontynuację spadków. I rzeczywiście kolejne pół roku przyniosło wyraźną kontynuację bessy:
PMI to jeden z często wykorzystywanych wskaźników na tym blogu. Dlaczego? Łączy w sobie dwie wartościowe cechy: Jest prosty w obsłudze i wiarygodny w prognozach. Właśnie zbliżamy się utworzenia kluczowego dołka na tym wskaźniku. Dziś sprawdzimy co taki dołek oznaczał w przeszłości.
Dziś zaprezentuję wam najprawdopodobniej najłatwiejszy (aczkolwiek wciąż wysoce wiarygodny) sposób na "przewidzenie" kiedy jest dobry czas na inwestowanie. Wszystko czego potrzebujemy to wykres indeksu sWIG80 i kilka przekształceń matematycznych.
Oto nasz punkt wyjścia czyli aktualny wykres indeksu sWIG80 z danymi sięgającymi niemal 30 lat wstecz:
W 2015 r. opracowując materiały na jedną z pierwszych prezentacji, mojego podejścia do inwestowania, sprawdzałem czy za pomocą danego parametru analizy fundamentalnej da się uzyskać przewagę nad rynkiem. Robiłem to w następujący sposób:
Dla każdego miesiąca pomiędzy 2006 r. i 2015 r. zebrałem wszystkie spółki notowane w danym momencie na giełdzie. Zbiór ten wyglądał mniej więcej tak:
Inwestując, stajemy często przed wyborem: "Czy ważniejszy dla mnie jest końcowy zysk, czy ryzyko dużych strat pojawiających się po drodze do tego większego zysku?".
Dylemat ten łatwo zaprezentować na przykładzie. Inwestowanie w akcje ma wyższą wartość oczekiwaną zysku niż np. inwestowanie w lokaty. Oznacza to, że trzymając taką samą kwotę w akcjach i lokatach przed długi czas statystycznie więcej zarobimy na akcjach.
Ten dodatkowy zysk nie jest jednak darmowy. Przychodzi w pakiecie z większą zmiennością, co oznacza, że choć porównując portfele z perspektywy 50 lat mamy ogromną szansę zobaczyć większy zysk w portfelu akcyjnym, to już z perspektywy np. 2 lat to porównanie zbliżone jest do rzutu monetą.
Jedną z ciekawszych open-source'owych strategii inwestycyjnych jest strategia Taniej Dywidendy opisana w tym wpisie sprzed 8 lat. Jej siła polega na prostocie, gdyż opiera się na zaledwie dwóch, typowo fundamentalnych parametrach tj.: stopa dywidendy i cena/przychód (c/p).
Można by pomyśleć, że tak prosta strategia nie ma prawa działać na konkurencyjnym rynku, ale testy historyczne na latach 2006-2015 zdają się temu przeczyć, gdyż w tym okresie po uwzględnieniu prowizji maklerskich i kosztów spreadów przy kupnie i sprzedaży, strategia zyskała średnio ok. +11% rocznie. W tym samym czasie indeks WIG rósł średnio o +1% rocznie, więc wynik jest rewelacyjny. Oto wykres krzywej kapitału z tego testu:
Idea śledzenia szerokości rynku nie jest nowa. Choć implementacji tego podejścia jest cała masa, to myśl przewodnia zawsze jest taka sama i opiera się na obserwacji, że główne indeksy giełdowe (np. WIG20 czy WIG) nie oddają w pełni tego co dzieje się na rynku, gdyż faworyzują spółki ze względu na ich rozmiar. Większe spółki mają większy wpływ na zmiany tych indeksu, a mniejsze mniejszy.
O Charlsie D. Kirkpatricku pisałem na tym blogu już nie raz. Wracam do niego regularnie już od 2014 r. kiedy to po raz pierwszy w ramach tego wpisu omówiłem jego podejście do rynku (a nawet nie tyle podejście, co bardzo konkretną, dobrze zdefiniowaną strategię doboru spółek do portfela), i pomimo upływu ponad 8 lat nie przestaje mnie on zadziwiać.
Po raz ostatni wspomniałem o jego strategii w początkowej fazie obecnej bessy w marcu 2022 r., w artykule nazwanym: "Strategie Kirkpatircka lekarstwem na trudne czasy". Przedstawiony tam wykres pokazywał jak ładnie na przestrzeni lat trzymanie się określonej strategii pozwalało regularnie bić giełdę.
Nieco ponad 3 lata temu, w grudniu 2019 r. w ramach tego wpisu zauważyliśmy potencjał prognostyczny we wskaźniku porównującym zachowanie małych i dużych spółek na GPW. Okazuje się bowiem, że w pewnych momentach cyklu giełdowego duże spółki wykazują się większą siłą niż małe (np. duże spółki zwykle lepiej opierają się spadkom w trakcie bessy), a w innych dzieje się zupełnie odwrotnie.
W ramach tamtego wpisu na podstawie historycznych zależności pomiędzy zachowaniem dużych (WIG20) i małych (sWIG80) spółek powstała pro-wzrostowa prognoza mówiąca: "Okresy [takie jak ten] były statystycznie dobrym momentem do zainteresowania się giełdą".
Dziś z perspektywy czasu, wiemy już jak potoczyły się dalsze losy giełdy. Oto one:
Wyobraźmy sobie, że jest lipiec 2022 r. Rynki od wielu miesięcy spadają. Indeks WIG znajduje się w takim miejscu...
Dokładne jej słowa brzmiały: "Aktualna bessa na giełdzie opiera się na solidnym fundamencie pogarszającej się realnej gospodarki, a więc niejako 'ma zgodę' od realnych przedsiębiorstw na dalsze trwanie.". Dziś sprawdzimy czy stan ten się zmienił.