Czy rodzinne biznesy naprawdę biją na głowę te komercyjne?

W ostatnim artykule zauważyliśmy zależność pomiędzy "rodzinnością" biznesu, a jego ponadprzeciętnymi wynikami. Jeśli to odkrycie jest prawdziwe to mogłoby pozwolić tworzyć jeszcze lepsze strategie inwestycyjne, a już na pewno przydałoby się przy wybieraniu spółek "aż po grób". Wątpliwość co do wiarygodności odkrycia wynika z niewielkiej próbki składającej się z tylko 29 spółek wchodzących w skład indeksu mWIG40 w 2012 roku. Pojawia się pytanie, czy podobna zależność utrzymałaby się na bardziej reprezentatywnej próbie?


Zbadamy to, jednak zanim będziemy mogli to zrobić musimy zebrać odpowiednie dane. Tu pojawia się bardzo ważna rola dla Was - czytelników, którzy chcieliby pomóc w zebraniu niezbędnych danych. Więcej szczegółów poniżej.

Aby w tym teście próbka była wystarczająco duża, uwzględnimy wszystkie spółki, które były na giełdzie w 2007 roku. Jest ich dokładnie 354. Dlaczego akurat ten rok? Był to szczyt wieloletniej hossy, a więc giełda była wtedy wypełniona wieloma spółkami, które później miały upaść w czasie kolejnych bess (głównie w 2008 i 2011 roku). Oznacza to sporo spółek usuniętych z giełdy w późniejszym terminie, a wiec sporo wartościowych próbek do testu w stylu: "Czy spółki rodzinne upadają rzadziej niż biznesowe?".

Aby móc przeprowadzić wiarygodny test musimy uzyskać 8 informacji o każdej z 354 spółek. Są to:

1. Czy spółka jest / była bankiem?
• Chodzi tu o to, że banki nigdy nie są biznesami rodzinnymi, ale chcemy je też traktować inaczej niż spółki stricte biznesowe.
   
2. Czy głównym akcjonariuszem jest / był skarb państwa?
• Spółki państwowe także chcemy traktować jako osobną kategorię.
   
3. Czy prezes spółki jest jednocześnie jej współzałożycielem? 
• Jedno z podstawowych kryteriów wspierających "rodzinność" spółki. Dopuszczane są sytuacje, gdy obecny prezes jest kimś mocno powiązanym ze współzałożycielem (np. członek rodziny).
   
4. Czy prezes spółki jest jej głównym akcjonariuszem?
• Drugie kryterium wspierające "rodzinność" biznesu. Dopuszczalne są sytuacje, gdy głównym akcjonariuszem jest ktoś mocno powiązany z prezesem (np. członek rodziny).
   
5. Czy spółka jest nadal notowana na GPW?
    
1. Jeśli spółka jest już nienotowana to dlaczego?
    
2. Jeśli spółka jest już nienotowana to kiedy zniknęła z giełdy?
    
6. Jak zmienił się kurs akcji spółki od szczytu hossy w 2007 roku do obecnego momentu (lub chwili zniknięcia z giełdy)?

Jeśli dla każdej z 354 spółek odpowiemy na te 8 pytań, to będziemy mogli przeprowadzić test znacznie bardziej wiarygodny od ostatniego.

Tu pojawia się wspomniana wyżej prośba do was, gdyż zebranie wymaganych informacji o każdej spółce zajmuje ok. 5-10 min, jednak przy 354 spółkach czas ten liczyć można już w dziesiątkach godzin. Wierzę, że jeśli każdy z Was wprowadzi niezbędne informacje dla chociaż jednej spółki, to dane potrzebne do testu zbierzemy w ciągu kilku dni.

Jeśli chcesz pomóc w tym teście to poniżej wklejam dokładny opis tego co powinieneś zrobić.

1. Zaloguj się na swoje konto w serwisie fundamentalna.net. Jeśli jeszcze nie masz konta, to możesz je bezpłatnie założyć.

2. Wejdź na specjalną stronę z przygotowanym formularzem wprowadzania danych. Znajdziesz tam taki formularz:

Zawiera on nazwę wylosowanej dla Ciebie spółki oraz dokładnie te same 8 pytań, które zostały wymienione wyżej w tym artykule. Gdzie szukać odpowiedzi na poszczególne pytania? Większość znajdziesz w jakimkolwiek serwisie finansowym, z którego lubisz korzystać. Poniżej pokazuję jak szukać odpowiedzi na przykładzie serwisu bankier.pl

Pyt. 1 - Czy spółka jest / była bankiem?

• Wchodzę na profil wylosowanej dla mnie spółki. Załóżmy, że jest CDR. Tam szukam do jakiego sektora jest ona zakwalifikowana. Widzę, że są to "gry", a więc na pierwsze pytanie odpowiadam "NIE".

Pyt. 2 - Czy głównym akcjonariuszem jest / był skarb państwa?

• Wchodzę w sekcję akcjonariat i czytam kto jest głównym akcjonariuszem. Widzę, że w CDR nie ma wymienionego skarbu państwa, a więc odpowiadam "NIE".

Pyt. 3 - Czy prezes spółki jest jednocześnie jej współzałożycielem?

• Wchodzę w sekcję władze i zatrudnienie i dowiaduję się, że prezesem CDR jest Kiciński Adam. Szukam jego powiązań ze spółką wpisując w google np.: "Adam Kiciński CDR". Pierwszym wynikiem wyszukiwania jest strona spółki CD Projekt z krótkim opisem osób wchodzących w skład zarządu. W opisie Adama Kicińskiego czytam, że "Z CD PROJEKT związany jest od początku jego istnienia.". To wystarczy aby na to pytanie odpowiedzieć "TAK".
   
• Inaczej mógłbym tą samą informacje uzyskać od drugiej strony wpisując w google np. "cd projekt założyciel". W odpowiedzi dostaję informacje, że założycielami CDR są Kiciński i Iwiński. Potem wchodzę w sekcję władze i zatrudnienie i potwierdzam, że jeden z nich jest prezesem, a drugi wiceprezesem.

Pyt. 4 - Czy prezes spółki jest jej głównym akcjonariuszem?

• Głównych akcjonariuszy sprawdzam tak jak w pytaniu nr. 2. O tym kto jest prezesem, wiem z pytania nr. 3. Łącze te informację ze sobą szukając powiązań. W CDR jest łatwo, bo głównymi akcjonariuszami są: Iwiński, Kiciński i Nielubowicz, a przezesem jest Kiciński (pozostali dwaj są wiceprezesami). To oznacza szybką odpowiedź "TAK", Czasem jednak trzeba sprawdzić powiązanie w google, gdy np. głównym akcjonariuszem jest jakaś spółka. Wtedy należy zobaczyć kto jest właścicielem tej spółki. Jeśli powiązanie pomiędzy akcjonariuszem i prezesem jest wystarczająco że tak je nazwę "emocjonalne", to odpowiedź na to pytani brzmi "TAK".

Pyt. 5 - Czy spółka jest nadal notowana na GPW?

• Wchodzimy na stronę z wykresem spółki, ustawiamy większy okres czasu (np. 1 rok albo 5 lat) i na wykresie sprawdzamy kiedy po raz ostatni spółka była notowana. Jeśli całkiem niedawno, to odpowiadamy "TAK".

Pyt. 5.1. - Jeśli spółka jest już nienotowana to dlaczego?

• Na to pytanie odpowiadamy, tylko jeśli na poprzednie odpowiedzieliśmy "NIE". Najłatwiej spojrzeć w sekcję komunikaty na stronie podsumowania i przejrzeć kilka ostatnich informacji ze spółki. Zwykle będzie tam informacja o powodzie zniknięcia. Jeśli powód nie jest oficjalnie napisany, to często można go dość dobrze oszacować patrząc na kurs akcji w końcowym okresie istnienia spółki. Jeśli bardzo mocno spadał to najbardziej prawdopodobne będzie bankructwo.

Pyt. 5.2. - Jeśli spółka jest już nienotowana to kiedy zniknęła z giełdy?

• Na to pytanie odpowiadamy, tylko jeśli spółka nie jest już notowana. Będą na stronie z wykresem spółki, sprawdzamy w którym roku była ostatnio notowana.
  
  

Pyt 6 - Jak zmienił się kurs akcji spółki od szczytu hossy w 2007 roku do obecnego momentu (lub chwili zniknięcia z giełdy)?

• Najłatwiej oszacować wartość z wykresu.

Po udzieleniu odpowiedzi. Klikamy "Zatwierdź". I gotowe. Jedna z 354 spółek właśnie została wprowadzona. Dla bezpieczeństwa (gdyby ktoś się pomylił) każda ze spółek musi zostać wprowadzona przez 3 różne osoby, aby w razie rozbieżności móc wychwycić błąd.

Pamiętaj, że na liście są spółki z 2007 roku, co oznacza, że niektóre z nich mogą być obecnie notowane pod inną nazwą. Jeśli bankier nie znajduje Twojej spółki, to spróbuj poszperać w google wpisując coś w stylu: "moja spółka zmiana nazwy". Zwykle dość łatwo można znaleźć wiadomości informujące o nowej nazwie spółki.

Jeśli w trakcie pracy będą pojawiały się jakieś pytania / wątpliwości / błędy na stronie. Piszcie śmiało w komentarzach lub na maila filon.r@gmail.com, będę na bieżąco interweniował.